جوانان وعاشورا

در نهضت عاشورا، شاهد هنرنمایى و حماسه آفرینى پیر و جوان و زن و مرد و کودک و نوجوان هستیم.

یکى از گروه هاى مؤثر و فعال در این واقعه، جوانان و نوجوانان بودند. برخى از آنان به گفته منابع تاریخى و روایى، مى جنگیدند و برخى خود را سپر دفاع از امام حسین علیه السلام کردند. البته اینان علاوه بر ایفاى نقش رزمى در زمینه فرهنگى نیز فعال بودند و در قالب رجزها و اشعار به مقابله با تهاجم فرهنگى دشمن و معرفى شایسته امام حسین علیه السلام پرداختند.
در این فصل به معرفى چند جوان شهید در کربلا مى پردازیم و برخى ویژگى هاى برجسته آنان و نیز منابع پیشنهادى را در این زمینه معرفى مى کنیم.
حضرت على اکبر
- فرزند بزرگ سید الشهدا علیه السلام بود.
- مادرش، لیلا دختر ابى مرّه بود.
- در کربلا حدود ۲۵ سال داشت. سن او را ۱۸ سال و ۲۰ سال هم گفته اند.
- نخستین شهید عاشورا از بنى هاشم بود.
- چندین بار به میدان رفت و شجاعانه با انبوه سپاه دشمن رزمید.
- قاتل او مره بن مُنقُذ عبدى بود.
- پیکر على اکبر با شمشیرهاى دشمن قطعه قطعه شد.
- مدفن او پایین پاى ابا عبدالله الحسین علیه السلام قرار دارد.
- رجزخوانى حضرت على اکبر در عاشورا:
جنگ، آشکارکننده جواهر و حقایق مردان است و پس از آن، صداقت گفتار آنان ظاهر مى گردد. به خداوندى که عرش را آفرید، سوگند مى خورم که از نبرد با شما رو گردان نیستیم، مگر آنکه شمشیرهایتان را در نیام جاى دهید.
جعفر بن على بن ابى طالب
- کنیه اش ابو عبداللّه است.
- فرزند امیر المؤمنین على علیه السلام است.
- برادر حضرت عباس علیه السلام است.
- به قولى هنگام شهادت ۲۹ سال داشت.
عثمان بن على بن ابى طالب علیه السلام
- یکى از شهیدان کربلا است.
- برادر حضرت عباس علیه السلام است.
- پدرش امیر المؤمنین على علیه السلام است.
- مادرش ام البنین است.
- به تیر خولى بن یزید، مجروح شد.
- به دست یکى از سپاهیان ابن سعد شهید شد.
- هنگام شهادت ۲۱ سال داشت.
جعفر بن عقیل
- ۲۳ سال داشت.
- مادرش بنت عامر است.
- به دست عبداللّه بن خثعمى یا بشر بن حوط همدانى به شهادت رسید.
عبد الله بن مسلم بن عقیل
- مادرش، رقیه دختر على ابن ابى طالب بود.
- ۲۶ سال و به قولى، ۱۴ سال داشت.
محمد بن ابى سعید
- پدرش، ابو سعید احول از فرزندان عقیل است.
- مادرش شهربانو و بعضى کنیز دانسته اند.
- در بعضى از منابع متقدم، سنش ۲۵ سال آمده است.
ویژگى هاى الگویى جوان عاشورایى
- ارتباط صمیمى و مستمر با امام زمان خویش یا جانشین وى
- صبر و استقامت
- برخوردارى از آگاهى هاى سیاسى
- برخوردارى از آگاهى هاى نظامى
- معرفت بالاى دینى
- خلوص و ارادت قلبى نسبت به اهل بیت علیهم السلام
- حسّ وظیفه شناسى نسبت به اسلام و مسلمانان (غیرت دینى)
- شجاعت و شهامت در صحنه نبرد
- اخلاق حسنه در برخورد با دیگران
- پاک دامنى و عفت
- عشق به شهادت
- ذلت گریزى
- احیاى فرهنگ نماز
- احیاى فریضه امر به معروف و نهى از منکر
- ادب و احترام نسبت به ولى خدا و جانشین وى
معرفى منابع پیشنهادى عاشورا و جوانان
۱. خورشید و جوانان: شرح زندگانى و کرامت حضرت على اکبر
حسینى، محمد، قم، سماء، چاپ اول، ۱۳۸۰، ۲۰۶صفحه.
۲. شبه المصطفى صلى الله علیه و آله ، شرح زندگانى حضرت على اکبر
زجاجى مجرد، مجید، کاشان، مرسل، چاپ اول، ۱۳۷۹، ۱۷۶صفحه.
۳. على اکبر
کمال سید، مترجم: نثار احمد، زین پورى، قم، انصاریان، جلد سوم، چاپ اول، ۱۳۷۷، ۳۲صفحه.
۴. حضرت قاسم بن حسن علیه السلام ؛ شکوفه خونین کربلا
گلى زواره، غلامرضا، تهران، ام ابیها، چاپ اول، ۱۳۷۸، ۱۷۶صفحه.
۵. آشنایى با فرزندان و یاران چهارده معصوم علیهم السلام
امیرى پور، احمد، راز توکل، چاپ اول، تابستان ۱۳۸۰، ۲۵۵صفحه.
۶. برمدار عشق، شرح حال یاران امام حسین علیه السلام
نشر موعود، تهران، چاپ اول، بهار ۱۳۸۱.